Çocuk bakıcıları günün belli bir bölümünde bebeklerin/çocukların tüm bakımını üstlenirler.Doğru “kişiyi” bulmak anne-babalar için en zor deneyimlerden biridir. Belli noktalara dikkat edilirse aileler, kendileri ve çocukları için zor olan bu kararı daha sağlıklı yapabilirler. Ev ortamının çocuğun gelişimini destekleyebilmesi için; güvenli, tutarlı ve düzenli olması gerekir.
Değişen yaşam koşulları, çocuğun yakın çevresine daha küçük yaşlarından itibaren onun bakımında ve gelişiminde çok önemli rol oynayacak “bakıcı/dadı/çocuk bakım ve eğitim elemanları” nın dahil olmasına sebep olmuştur.
Çocuğuna tüm gün kendisinin bakamıyor olması bazı annelerde suçluluk duygusu yaratabilir. Ama aynı zamanda çalışmak zorunda olan veya isteyen bir annenin çalışmaması da onda sosyal ve duygusal endişeler doğurabilir veya mesleki kaygılara neden olabilir. Bu tür kaygı ve endişeler çocuğa olumsuz yansıyacaktır.
Çocuklar her zaman kendi ile barışık ve mutlu bir anneyi tercih edeceklerdir. Anne baba ve çocuk ilişkisinde süre değil, çocukla geçirilen zamanın kalitesi önem taşımaktadır. Bütün hafta çocuğunun yanında olmak ama nitelikli zaman geçirmemek yerine, akşamları ve hafta sonları çocuğa odaklanmak çocuğun gelişimini daha fazla destekleyecektir.
Annelerde suçluluk duygusu bazen ağır basabilir. Örneğin; çocuklar belli zamanlarda anne/ babalarından ayrılırken tepki gösterebilir, onları gördüklerinde ise kendilerine bakan kişiden ayrılmak istemeyebilir. Bunlar anne babayı üzecektir. Böyle durumlarda aslında çocuğun kendisine bakan kişiyi bu kadar sevdiği için sevinilmelidir. Ancak anne baba çocuk ile daha çok birlikte olmalı ve vakit geçirmelidir.
Eğer anne/babadan ayrılırken ağlamalar ve bunlara eşlik eden başka sorunlar artıyorsa bir uzmana başvurmakta fayda vardır.
“Bebeğe / çocuğa kim bakacak?” Bazen bu konuda aile büyükleri (annene - babaanne vb.) de destek olabilir. Bu kişilerin çocuğa bakmaya gerçekten istekli ve uygun olduğundan emin olunmalı, mümkünse çocuğun kendi evinde bakılması istenmeli ve çocuğun bakımı/ eğitimi ile ilgili tüm beklentilerin açık bir şekilde, anne baba bir aradayken paylaşılmalıdır.
Böyle bir olanak yoksa bir bakıcı bulmak gerekecektir. Evi çekip çevirecek- temizlik, yemek, ütü gibi işler için mi, çocuk bakımı için mi, yoksa her ikisi için mi bir kişi aranıyor- buna karar vermek gerekir.
Burada mümkünse çocuğun kendi evinde bakılması önceliğine yer verilmelidir. Çocuk için yaşamındaki düzen önemlidir. Kendi odasından, oyuncaklarından ve evinden ayrı kalmamasına, kendini güvende hissetmesine dikkat edilmelidir.
“Bu kişi yatılı mı olacak?” Koşullar gerektirmiyorsa, bakıcının yatılı kalması talep edilmemelidir. Bakıcının yatılı çalışması gerekiyorsa, çocukla akşamları anne babanın ilgilenmesi önemlidir. Ayrıca çalışan kişinin sosyal ortamından ve ailesinden sürekli ayrı kalması onun açısından da çok sağlıklı değildir.
Anne baba uygun bir aday arayışına geçmeden önce bakıcının nasıl olması gerektiği konusunda, karar vermelidir. “Kaç yaş civarı olmalı? Kaç yıllık deneyimi olmalı?” görüşmeler sırasında kullanabilecek bir liste oluşturulmalıdır.
Çocuk bakıcısında aranılan özellikler ve bu özelliklerin önem derecelerinin saptanması süreci kolaylaştırmak açısından önemlidir.
Her ailenin çocuklarına bakıcı ararken belirledikleri özellikler farklıdır. Bunlardan bazıları:
• Çocukları sevmesi, sevgisini gösterebilmesi
• Sabırlı olması
• Oynamaktan hoşlanması
• Bakıcılığı mesleği olarak kabul etmesi
• Temiz, düzenli ve dürüst olması
• Sevecen ve güler yüzlü olması
• Aynı anda birkaç işi takip edebilmesi
• Beklenmedik olaylar karşısında soğuk kanlılık göstermesi ve durumu yönetme becerisine sahip olması
• Talimatları takip edebilmesi
• Aile yaşantısının düzenli olması,
• Dakik ve elinin çabuk olması
• Yeniliğe ve değişime açık olması, sabit fikirli olmaması,
• Sorumluluk sahibi olması
• Çocuğu ya da işe devamını etkileyecek bir rahatsızlığının olmaması
Farklı kaynaklardan arayışa başlanabilir. Tanıdıklara haber vermek, ajanslara haber vermek, gazete ilanlar veya internet ortamındaki ilanları takip etmek vb.
Karar vermeden önce mümkün olduğunca çok aday ile görüşülmeli. Daha önceki işlerine yönelik sorular sorulmalı ve çocuk bakımı ile ilgili anlayışlarına yönelik bilgiler alınmalıdır. Görüşmelerin bir kısmına çocuğun da dahil olması ve bu süreçte iletişimlerinin gözlenmesi önemlidir.
Bakıcının sık değişmesi çocuk üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Bundan dolayı bakıcı adayları ile görüşürken ileriye dönük planları üzerinde konuşulmalıdır. Çocuklar yetişkine bağlanır ve onunla duygusal bağ kurar, bebeklik döneminde sık sık değişen bakıcılar çocukları olumsuz etkileyebilir.
Her defasında yeni birine alışmaya çalışmak çocuk için de, anne baba için de yıpratıcı bir süreçtir.
Bakıcıya karar vermeden önce mümkünse evinde ziyaret edilmeli, kendi çocukları varsa onlarla ilişkisi gözlemlenmeli. Kendi çocukları ile olan iletişimi, fikir vermesi açısından çok değerlidir.
Bazı çocuk bakıcı adayları çok deneyimli olup bu konuda hiçbir eğitim almamış olabilir. Bu en çok rastlanılan durumdur. Böyle durumlarda referanslar çok önem kazanır.
Birkaç aday var ise, referansların aranması gerekir. Aranılan kişiye çocuk bakıcısının güçlü/ zayıf yönleri ve işten ayrılma sebepleri sorulmalıdır.
Eğer bir ajans vasıtası ile tanışılmış ise, ajansın bu konuya titizlikle yaklaştığından emin olunmalı. İstenen evraklar içerisinde sabıka kaydının olması önemlidir.
Bakıcının çocuk ile kuracağı iletişimin anne baba tarafından gözlemlenmesi, mümkün olduğunca anne babanın bakım/iletişim tarzına yaklaşılması, beklentilerin net olarak anlatılması/ gösterilmesi ve bunların sonunda bir değerlendirme yapılması önemlidir.
Deneme süresinde mümkün ise annenin evde bulunması ve bu süreyi yönlendirmesi, değerlendirmenin sağlıklı yapılması için gereklidir. Annenin karar aşamasında hislerine güvenmesi ve ayrıntılara dikkat etmesi önemlidir.
Bu sürede “Ev kuralları” hakkında konuşulmalıdır. Çocuğun günlük rutini, izleyebileceği TV programları, istenmeyen bir davranış yaptığında uygulanması gereken yöntem, acil durumda aranması gereken kişiler, önemli telefon numaraları…
Karar verdikten sonra aşamalı olarak günün belirli saatlerinde evden ayrılarak çocuğun çocuk bakıcısına alışması sağlanmalı.
Çocuk bakıcısını yeterince tanımadan çocuk bırakılmak zorunda kalınırsa, sık sık kontrol edilmeli, komşulardan, akrabalardan eve uğrayarak çocuğu kontrol etmeleri rica edilebilir.
Bakıcıdan becerisinin/ kapasitesinin üzerinde beklenti içinde olunmamasına dikkat edilmeli ve ona kendi evindeki gibi rahat edebileceği bir ortam yaratmaya çalışılmalı.
Çocuk bakıcılığı çok önemli meslektir. Ailedeki herkesin çocuk bakıcısına sevgi ve saygıyla yaklaşması önemlidir.
|
