Günlük banyolara ilaveten kişisel hijyeniyle ilgili olan işlemler hastanın günlük bakımı için
gereklidir. Bunlar;
- Ağız ve özel ağız bakımı
- Ayak bakımı
- Saç bakımı olarak sınıflandırılabilir.
Hasta Ağız Bakımı
Diş ve dişetlerinin temizlenmesi, canlılık kazanması, ağızın bol su ile çalkalanması, dişetlerinin (gingiva) uyarılması ağız bakımı ile sağlanır.
Ağız bakımı hem ruhsal, hem de fiziksel açıdan önemlidir. Ağız bakımına dikkat edilmediğinde ağız kokusu, dişeti rahatsızlıkları, çiğneme güçlüğü neticede hazımsızlık görülür.
Ağız bakımında amaç ağızın tüm organizmalardan temizlenmesi değil, daha çok birikmiş yiyecek artıklarından temizlenmesidir.
Günde en az iki kere, tercihan yemekten sonra ve akşam yatmadan önce dişleri uygun yöntemle fırçalamalı ve bol su ile çalkalamalıdır.
Dişlerin arasındaki artıkları ve plakları temizlemek için diş ipekleri kullanılır. Diş eti dokusu çok duyarlıdır. Kanamaya neden olmamak için zorlamamalıdır.
Özel Hasta Ağız Bakımı
Herhangi bir nedenle ağızdan beslenemeyen (sindirim yolu/üst ve alt ağız ve karın ameliyatlarından sonra solunum güçlüklerinde), oksijen tedavisinin ağız mukozasını kuruttuğu durumlarda, radyoterapi ve sitostatik tedavisi gören hastalarda yapılır.
Ayrıca, dehidratasyonlu, kusma ve bulantılı, diabetli hastalarda da özel ağız bakımı uygulanır.
Hasta Ağız Bakımında İlkeler
- Ağız mukozasının daima nemli ve temiz olmasını sağlamak, bunun için hastaya sıvı vermek,
su içinde mentol, tymol, limon suyu gibi nemlendirici solüsyonlarla ağızı çalkalamak.
- Hastaya temizlik ve rahatlık duygusu vermek, canlılık kazandırmak.
- Rahatsız edici kokuyu gidermek.
- Ağız mukozasında yangı ve infeksiyona neden olan etken bilinerek uygun solüsyonlar kullanılmalıdır. Ağız mukozasında genellikle bakteri ve mantar grupları infeksiyona neden olur.
Bakteri, Mantar Grubuna Etki Eden Solüsyonlardan Bazıları
- Serum fizyolojik NaCl % 9
- Sodyum bikarbonat %5
- Neosterin
- Mikostatin
- Rivanol (atuşman) % 01
- Bleu de metilen % 1
- Jansiyen moru % 1
Hasta Ağız Bakımında Kullanılan Araç ve Gereçler
- Kapalı kutu içinde gaz bezi
- Solüsyonun bulunduğu kap
- Yağlayıcı madde emdirilmiş gazbezi
- Aplikatör (kürdan, ucu pamuk sarılı)
- Havlu, dil basacağı
- Böbrek küvet, kesekâğıdı
- Hekim ilaç önermiş ise, ilaç ve ilaç kartı
- Toz bezi
Hasta Ağız Bakımında Yöntem
- Malzeme hazırlanması ve hastaya pozisyon verme yatak banyosunda olduğu gibidir.
- Hastanın ağız, dil, diş ve ağız mukozası spatül ile kontrol edilir.
- Gaz bezinin tifrilleri dışyüzde kalmayacak şekilde dil basacağı sarılır.
- Sarılı dil basacağı veya koher pensi böbrek küvet üzerine tutulup bir miktar solüsyon dökülür.
- Dişlerin önce dış, iç ve birbirine bakan yüzleri, sonra dil, yanak içi ve diğer yumuşak
doku kısımları silinir. Gaz bezi kirlendikçe kese kâğıdına atılır, yenisi ile değiştirilir.
- Diş araları ve dişetleri limongliserin karışımı ile temizlenir. Kalan solüsyon, kamış
yardımı ile hastaya verilir ve gargara yapması söylenerek böbrek küvete çıkarması temin
edilir (hasta şuurlu ise).
- Dudaklar yağlayıcı ile yağlanır. Hasta rahatlatılır.
- Kayıt ve malzeme temizliği sabah tuvaletinde olduğu gibidir. İnfeksiyon durumunda
malzeme temizliği farklılık gösterir.
Hasta Protez Dişlerinin Bakımı
Protez dişler ağızdan çıkarıldıktan sonra temizlenmelidir. Genelde hasta bu işlemi kendisi
yapar. Temiz protezler altı desteklenmiş su dolu, ağzı kapalı kaplarda saklanmalıdır. Gerekirse içine birkaç damla naneli solüsyon damlatılarak hoş bir koku sağlanabilir.
Protezlerin temizlik işlemi diş macunu, yoksa sabun ve fırça ile yapılmalıdır. Plastik protezlerde çok sıcak su kullanılmamalıdır. Hasta fazla kilo vermişse protezler sallanır, bu nedenle yapıştırıcı kullanılabilir. İyi oturmayan protezler ağızda yaralara sebep olur.
|
