Çeşitli gönüllü ve kamu kuruluşları tarafından dağınık ve programsız olarak yürütülen Sosyal Hizmetin bir şemsiye altına alınması 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu (27.05.1983 ) ile sağlanmıştır.
SHÇEK Kanununun;
3. Maddesi; (d) bendinde muhtaç yaşlı, (d) bendi 1. fıkrasında Huzurevleri, Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri tanımlanmaktadır.
4. Maddesinde; sosyal hizmet programlarının uygulanmasında öncelik verilenler arasında yaşlılar da yer almaktadır.
9. Maddesinin; (g) fıkrasında “Kuruma bağlı olanların dışında kurulacak Sosyal Hizmet Kuruluşlarının açılış iznine, her türlü standartlarına ve işleyişlerine ilişkin esasları, varsa ücret tarifelerini tespit etmek, denetimini yapmak ve bu esaslara uymayanların faaliyetlerini durdurmak” hükümlerine de yer verilmiştir.
10. Maddesinin; (f) fıkrası ile kurulan Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Yaşlı Hizmetleri Daire Başkanlığı;
- Sosyal ve ekonomik yoksulluk içinde bulunan yaşlıların tespiti, bakımı ve korunmaları ile ilgili hizmetleri düzenlemek, takip etmek, koordinasyon sağlamak, denetlemek,
- Yaşlılara yönelik huzurevi ile benzer nitelikteki sosyal hizmet kuruluşlarının açılması yaygınlaştırılması ile ilgili faaliyetleri planlamak, uygulamak ve yürütülmesini takip ve koordine etmek,
- Yaşlıların toplum içinde korunması ile ilgili faaliyetleri düzenlemek ve yürütülmesini sağlamak,
- Kamu kuruluşları ile gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişilerince açılacak yaşlı kuruluşlarının açılmaları, çalışmaları ve denetlemeleri ile ilgili esasları belirlemek, rehberlik etmek, uygulamayı takip, koordine etmek ve denetlemekle görevlendirilmiştir.
SHÇEK Yaşlılara Yönelik hizmetleri;
- SHÇEK Huzurevleri ile Huzurevi Y.B ve R.M Yönetmeliği,
- Özel Huzurevleri ve Yaşlı Bakımevleri Yönetmeliği,
- Kamu Kurum ve Kuruluşları Bünyesinde açılacak Huzurevlerinin kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik olmak üzere 3 yönetmelik çerçevesinde yürütmektedir.
Özel Huzurevleri
2828 sayılı Kanunun 34. ve 35. Maddeleri dayanağında hazırlanan 3 Eylül 1997 ‘ de yürürlüğe giren Özel Huzurevleri ve Yaşlı Bakımevleri Yönetmeliği ile gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişilerine ait huzurevlerinin ve bakımevlerinin açılış, hizmet, personel ve işleyiş koşulları ile ücret, denetim, devir ve kapatılma işlem ve esaslarını belirlenmiştir.
Bu huzurevlerine kabul edilecek yaşlılarda 55 + yaş olma şartı aranır. 55 yaşın altındaki kişilerin kuruluşa kabulü, Sosyal İnceleme raporu sonucuna göre İl Müdürlüğünün uygun görüşü ve Valilik Onayı ile yapılır. Ancak ilgili Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasında belli bir standardı yakalamak açısından güçlükler yaşanmaktadır.
Kamu Kurum Kuruluşlarına Bağlı Huzurevleri
05/04/1987 tarihinde yürürlüğe giren “Kamu Kurum ve Kuruluşları Bünyesinde Açılacak Huzurevlerinin Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmeliği, kamu kurum ve kuruluşları huzurevlerinin açılış, çalışma, fiziki şartlar, personel şartları, teftiş ve denetim işlem ve esaslarını belirlemiştir.
SHÇEK dışındaki huzurevlerinin büyük bir çoğunluğu kurum kanunu ve yönetmeliklerden önce açıldığı için yönetmelik hükümleri doğrultusunda düzenleme yapılmasında aksaklıklar yaşanmaktadır. İlgili Yönetmeliğin günümüz koşullarına göre düzenlenme çalışmaları sürdürülmektedir.
SHÇEK Huzurevleri İle Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri
SHÇEK Genel Müdürlüğü, kişi ve ailelerin kendi bünye ve çevre koşullarından doğan veya kontrolleri dışında oluşan maddi, manevi ve sosyal yoksunluklarının giderilmesine ve ihtiyaçlarının karşılanmasına, sosyal sorunlarının önlenmesi ve çözümlenmesine yardımcı olunmasını ve hayat standartlarının iyileştirilmesi ve yükseltilmesini amaçlayan sistemli ve programlı hizmetler bütünü olan sosyal hizmetleri, yaşlı vatandaşlarımıza Huzurevleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri aracılığıyla götürmektedir.
2828 sayılı Kanunun 15.maddesi doğrultusunda hazırlanan hizmetin tür ve niteliğine ilişkin esasları, kuruluş ve personelin görev yetki ve sorumluluklarını belirleyen Huzurevleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri (H-HYBRM) Yönetmeliğinin ( 21/02/2001/24325 RG);
1.Kısmında, amaç, kapsam, dayanak ve tanımlar,
2.Kısmında; kurullar, komisyonlar, servisler ve personel görevleri,
3.Kısmında; Kuruluşlarda çalışacak personelin görev ve yetkileri,
4.Kısmında; Kuruluş bölümleri,
5.Kısmında; Hizmet, işleyiş, yaşlıların kuruluşlara başvuru şekli kabul, ayrılış, izin - ücret, yardımlar, hizmetler, disiplin
6.Kısmında; Mesleki çalışma, Geçici ve gündüzlü bakım, yaşlının uyması gereken kurallar, kuruluş giderleri, standart form, araştırma ve inceleme vb.
Ekte; Ücretsiz yaşlılara yapılacak giyim yardımı ve sağlıklı yaşlıların ihtiyaçlarını karşılayabilecek besin istihkakları ve tabelaları yer almaktadır
Yönetmeliğin 4.maddesi;
“c” fıkrasında; yaşlı; 60 yaş üzerindeki, sosyal ve/veya ekonomik yönden yoksunluk içinde olup, korunmaya, bakıma ve yardıma muhtaç olan kişiyi,
“d” fıkrasında; huzurevi; 60 yaş üzerindeki yaşlı kişileri huzurlu bir ortamda korumak, bakmak, sosyal ve psikolojik gereksinimlerini karşılamak amacıyla kurulan yatılı sosyal hizmet kuruluşunu,
“e” fıkrasında; huzurevi yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezi; yaşlı kişilerin yaşamlarını sağlık, huzur ve güven içinde sürdürmesi, kendi kendilerini idare edebilecek şekilde rehabilitasyonlarının sağlandığı, tedavisi mümkün olmayanların ise sürekli olarak özel bakım altına alındığı yatılı sosyal hizmet kuruluşunu,
“h” fıkrasında; rehabilitasyon; doğuştan veya sonradan herhangi bir hastalık ya da kaza sonucu kalıcı veya geçici olarak bedensel ve zihinsel yeteneklerini değişik derecelerde yitiren yaşlıların limitleşmiş fonksiyon kapasitesinin belirlenerek tedavi edilmesi geriye kalan güç ve yeteneklerini geliştirerek fiziksel, psikolojik, sosyal ve ekonomik yönden var olan kapasitelerinin desteklenmesi ve günlük yaşamda bağımsız duruma gelmesine yönelik çalışma ve yardımlarının tümünü,
“ı” fıkrasında; özel bakım; ruh sağlığı yerinde olup, bulaşıcı hastalığı olmayan, yatağa bağımlı ya da fiziksel ve zihinsel gerilemeleri nedeniyle özel ilgi, destek ve koruma gerektiren yaşlılara verilen hizmeti ” tanımlanmaktadır. |
